O feng shui jako aranżacji przestrzeni mówi się w Polsce już od wielu lat. Nie jest to jednak zwykła np. lokalizacja budynków czy zależne od gustu mieszkańców usytuowanie w domu różnych mebli i przedmiotów. Propagatorzy feng shui twierdzą, że jest to starożytna wiedza, która umożliwia życie w harmonii, która pozwala ludziom znaleźć najlepsze dla nich miejsce zamieszkania i tym samym zapewnić zdrowie, pomyślność i szczęście.
Feng shui jest chińskim odpowiednikiem geomancji, czyli sztuki wykorzystania rzekomych pozytywnych wpływów sił Ziemi i Kosmosu na człowieka i otoczenie. Geomancja zajmuje się wyszukiwaniem terenów pod zabudowę, odpowiednim urządzaniem pomieszczeń, posługując się przy tym wiedzą o rzekomym oddziaływaniu na otoczenie różnego rodzaju kształtów, form i symboli.
Samo pojęcie feng shui pochodzi z języka chińskiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza dwa żywioły: wiatr i wodę. Znaczenie jednak tego zwrotu jest znacznie szersze, dlatego różnie się je tłumaczy. Najbardziej zbliżone do oryginału tłumaczenie brzmiało „astrologia Ziemi”1. Inni, chcąc przybliżyć filozofię zawartą w tej praktyce, interpretowali jej nazwę jako „lekki wietrzyk nad spokojną wodą”.2 Można też tłumaczyć feng shui jako „sztukę przepływu i zatrzymania chi”, ponieważ wiatr niesie ze sobą chi, energię życia, woda zaś jest niezbędna dla istnienia życia.3
Chcąc zrozumieć, czym tak naprawdę jest feng shui, należy poznać podstawowe pojęcia, leżące u podstaw tej starożytnej chińskiej tradycji. Należą do nich: chi, jin, jang, pięć żywiołów, księga przemian I Ching. Pojęcia te leżą również u podstaw innych chińskich tradycji, takich jak medycyna chińska, akupunktura, sztuki walki.
Podstawowe znaczenie w feng shui ma przepływ energii chi, zwany też „kosmicznym oddechem”. Według starożytnych wierzeń chińskich wszechświat przenika nadrzędna siła, którą nasycone są wszystkie byty. Siła ta nazywana jest chi lub qi i porusza cały kosmos wraz z rozwijającym się w nim życiem. Zwykło się określać te siły jako „energia”, ale termin ten jest dużo szerszy i niektórzy posługują się nazwami: tchnienie, kosmiczny powiew, energia życiowa, powietrze, oddech, energia wszechświata. Chi jest więc, według takiego widzenia świata, energią lub siłą naturalną, która wypełnia cały wszechświat, a więc istnieje we wszystkim – w niebie, w Ziemi, w istotach żywych.
Energia ta ma dwa bieguny: negatywny, o charakterze żeńskim jin (ciemny, bierny, pusty, zimny) oraz pozytywny, o charakterze męskim jang (jasny, aktywny, pełny, ciepły). Równowagę między tymi dwoma biegunami określa się jako tao.
Takie pojmowanie energii wprowadza nas w taoizm – chiński sposób pojmowania świata. Podstawowe pojęcie taoizmu – tao – oznacza drogę prowadzącą do celu, ale także podstawowy pierwiastek tkwiący we wszystkim co istnieje. To właśnie z tej siły natury zwanej tao powstał wszechświat.
W związku z powyższym można wyróżnić trzy podstawowe myśli taoizmu:
- pojęcie tao jako pierwiastek i źródło wszystkiego, co istnieje;
- przemiany (wymiana) kierowane rytmem jing-jang
- analogie między makrokosmosem i mikrokosmosem tj. podobieństwa zjawisk zachodzące pomiędzy wszystkimi wymiarami rzeczywistości: jednostką, społecznością, kosmosem, czyli niebem.
Taoizm, podobnie jak inne wielkie religie Wschodu, charakteryzuje się monistyczną i panteistyczną wizją świata i człowieka. Monizm głosi, że różnice między poszczególnymi istotami są złudne. Istnieje bowiem jedna uniwersalna istota, której wszystkie inne są częścią. Panteizm zaś jest przekonaniem, że wszystko co istnieje jest Bogiem (lub jest w Bogu), a Bóg jest we wszystkim. Każdy więc element rzeczywistości jest boski, a boskość jest we wszystkim. Pogląd ten nie uznaje Boga jako oddzielnej istoty.4
Takie widzenie świata jest sprzeczne z chrześcijańskim światopoglądem, który zakłada i głosi dualizm, tj. różnicę między człowiekiem i Bogiem, między Stwórcą i stworzeniami, pomiędzy czasem i wiecznością, Niebem i ziemią.
Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, każdy chrześcijanin, który próbuje urządzać swoje mieszkanie według zasad feng shui, powinien zdawać sobie sprawę, że wchodzi w obcy chrześcijaństwu światopogląd. Chińska zaś wizja świata opiera się na wierze, iż to prawidłowy lub nieprawidłowy przepływ energii ma zasadniczy wpływ na całe nasze życie. (c.d.n.)
Joanna Jarzębińska-Szczebiot
Marek Szczebiot
1 Waring Ph. Feng Shui. Drzwi do szczęścia. Warszawa 1996, s.13.
2 Aguila Castro M.J. Feng Shui. Harmonia przestrzeni. Warszawa 2004, s. 17.
4 Por. Jezus Chrystus dawcą wody żywej. Chrześcijańska refleksja na temat New Age. Kraków 2003.
